NGƯỜI NGỦ THUÊ – NHẬT PHI – TÁC PHẨM HIỆN THỰC PHA LẪN YẾU TỐ FANTASY
Cũng là một tác phẩm tuyển chọn từ cuộc thi Văn học tuổi 20 lần V như “Thị trấn của chúng ta”, có điều “Người ngủ thuê” của anh Nhật Phi giành giải nhất. Cá nhân mình thì không thích truyện dài này bằng cuốn “Thị trấn…” nhưng cũng khá tâm đắc. Về tác giả, hồi trước mình có kết bạn với anh trên facebook, thấy sau cuốn này hình như anh cũng mới ra một tập truyện ngắn bên NTV, ngoài ra chuyển qua làm BTV hay dịch sách thì phải. Rất mong anh viết và ra sách nhiều hơn trong tương lai.
Giới thiệu nội dung: Truyện được kể dưới góc nhìn của nhân vật “tôi”, một thanh niên trẻ (tầm hai ba, hai bốn) có đam mê vẽ, chuyển từ quê lên phố để học kiến trúc nhưng khá vô định và sau đó đi làm nhân viên ngủ thuê cho công ty tên là Happy Time (cụ thể là ngủ thay giấc cho khách để họ dùng thời gian đó đi làm/chơi).
Dưới đây là một vài nhận xét (CÓ SPOILER – cho biết trước nội dung).
1. Đặt vấn đề sáng tạo
Truyện phản ánh rõ nét hiện thực trong khi lồng yếu tố fantasy (giả tưởng) vào: có thể chuyển giấc ngủ của người bán sang người mua bằng một chiếc “connector” được lắp nhờ cuộc phẫu thuật nhỏ. Chưa cần bàn đến cốt truyện, đây là một cách vào đề rất độc đáo lôi cuốn và gây thích thú cho người đọc.
2. Câu chuyện đậm chất hiện thực
Tuy có yếu tố fantasy nhưng bối cảnh truyện vẫn là xã hội hiện đại thế kỷ hai mốt (truyện ra đời năm 2014). Chất hiện thực rõ nét ở chỗ: người trẻ rời quê hương lên thành phố theo mong muốn thoát nghèo, có tương lai tốt đẹp hơn nhưng học xong ra trường lại thất nghiệp, phải đi bán giấc ngủ kiếm sống. Họ có đam mê nhưng sống một cách vật vờ, cô đơn đến nỗi ngày ngày nói chuyện với… con nhện, nhìn crush cũ đi lấy chồng mà khóc trong giấc mơ, chẳng buồn về quê vì sợ đối diện với gia đình… Đồng thời, những người có-vẻ-thành-đạt thì lại quá bận rộn với công việc, làm bánh răng quay trong vòng quay cuộc sống hoặc quá đắm chìm hưởng thụ đến nỗi không có thời gian để bản thân tự ngủ. Bên cạnh đó, cũng có những hoàn cảnh bi đát, bị lừa dối, phản bội, sa ngã… Những nhân vật trong truyện khá tiêu biểu và độc giả có thể ít nhiều nhìn thấy mình trong đó, nhất là những bạn trẻ bước chân vào giảng đường đại học với một đôi mắt mịt mờ rồi đi ra với bao hoang mang chất chồng.
Mình nghĩ chuyện nghề “ngủ thuê” của nhân vật như là một phép ẩn dụ: có phải bạn đang làm công việc bạn yêu thích, đặt cái tâm vào hay đơn thuần là ngủ quên cho qua thời gian để nhận tiền lương? Còn những người “thành công”, bạn có thật sự hạnh phúc với cái thành công của mình không hay chỉ đang cố cho hơn người khác rồi đến một độ tuổi bạn muốn hưởng thụ để tự thưởng cho hả hê?
3. Cách kể chuyện khá dí dỏm, tình tiết có chọn lọc
Chuyện đời của nhân vật chính ban đầu khá buồn chán nhưng được kể đầy mỉa mai, hài hước nên không có cảm giác lụy hay thảm thiết, khá dễ đồng cảm. Cách anh nhân vật chính đặt tên cho người khác bằng một chữ cái như B, J, L, K… chứ không phải tên thật khá là thú vị, thể hiện sự nhạt nhòa, mong manh của các mối quan hệ công việc và xã hội.
Vì là thể loại hiện thực nên cách miêu tả từ nhân vật đến phong cảnh của anh Phi khá giản dị và hàm súc, phù hợp cho bầu không khí chung của truyện. Thoại cũng tự nhiên, gần gũi.
Nói về cốt truyện thì không có gì quá gay cấn hay dồn dập. Nó thiên về phát triển nội tâm nhân vật chính nên nhìn bề ngoài khá bình lặng, nhưng dù sao đến cuối anh ta đã thay đổi khá nhiều, tích cực hơn ban đầu nên có thể nói xây dựng cốt truyện ổn. Truyện phù hợp cho những bạn yêu thích thể loại thiên về tâm lý. Có những hình ảnh ám ảnh, đặc trưng mà đọc xong lâu rồi mình vẫn còn nhớ về và tự vấn bản thân, chẳng hạn hình ảnh “bánh răng” trong vòng quay xã hội, con nhện, các cách để chìm vào giấc ngủ.
4. Một số điều chưa hài lòng
Có một số cảnh mình không khoái lắm, cảm giác hơi kịch, chẳng hạn cảnh anh nhân vật chính gặp cô bé lấy chồng sớm rồi đi ăn phở rồi chồng cô bé tới tìm ấy, nó sao sao đó, hoặc do mình không hợp. Nữa là mình không hiểu lắm cách giải quyết vấn đề, chuyện gặp “nàng” trong giấc mơ và gặp tranh của họa sỹ Phái – những cảnh này làm mình nhớ đến truyện của Haruki Murakami – có lẽ do mình thuộc nhóm người thực tế. Truyện sẽ phù hợp với những bạn kiểu dreamer, nghệ sĩ hơn chăng? Tuy vậy nhưng mình lại mong đợi nhiều chất thơ hơn trong tác phẩm, tức là những đoạn văn đẹp, những sự lắng đọng. Và bây giờ đọc lại đột nhiên mình nghĩ, nếu tác giả đặt bối cảnh cuộc sống tương lai xa hơn, kiểu công nghệ phát triển, có robot và phi thuyền thì sẽ như thế nào? (Bởi vì đã truyền được giấc ngủ đi thì có thể phát triển những thứ khác nữa, mình nghĩ vậy).
Tóm lại, đây là một truyện khá ổn, người trẻ sống vô phương nên đọc. Một trải nghiệm rất thú vị, có thể nói là vậy.
Tác giả: Blue Cat