[Góc review] Chú bé mang pyjama sọc- John Boyne-

Nói thế nào nhỉ? Giống như đang tản bộ trên dốc núi thì bất ngờ bị ai đó đẩy bạn xuống vực thẳm, đấy là cú hích cuối cùng của câu chuyện, cú đánh úp cuối cùng làm tôi sững sờ và đau đớn tột độ. “Chú bé mang pyjama sọc” không đơn thuần là câu chuyện của trẻ nhỏ, mà là bức màn vén mở những mặt tối của chiến tranh, của nạn phân biệt chủng tộc trên nước Đức những năm trong lịch sử.

Câu chuyện về cậu bé Bruno bất ngờ phải chuyển đi tới một nơi ở mới cùng gia đình, điều mà cậu chưa bao giờ nghĩ xảy ra trong đời cậu. Ngôi nhà cũ gắn liền với những kỉ niệm ấm áp, của những người bạn thân, của bà nội, Bruno đã mất một khoảng thời gian dài để tập làm quen với vùng đất mới, trái ngược hoàn toàn với ngôi nhà cũ. ở đây, Bruno đã làm quen với cậu bạn mới phía bên kia hàng rào kẽm, một cậu bé với bộ xương gầy gò, khuôn mặt thất thểu bầm tím thiếu sức sống. Và mọi chuyện cứ thế xảy ra như những gì chẳng thể báo trước.

15/4/1934

Đó là ngày sinh của Bruno và Shmuel, hai cậu bé cùng tuổi, sinh cùng ngày cùng tháng cùng năm, nhưng lại có hai cuộc đời trái ngược nhau. Bruno sinh ra trong một gia đình bố là chỉ huy trưởng dưới trướng Đức quốc xã. Cậu có những nét tính cách đặc trưng của những công tử nhà giàu, chỉn chu, sạch sẽ, ngây thơ. Shmuel lại sống cùng gia đình trong trại tập trung Outswich, nơi mà đâu đâu cũng chỉ có bộ quần áo sọc trắng, bị đánh đập, lo sợ bủa vây. Một cậu nhóc trắng trẻo khỏe khoắn và một cậu nhóc gầy gò yếu ớt lại trở thành bạn thân, hình ảnh ấy đã trở thành dấu ấn không thể quên được trong tác phẩm này. Đó là hai thế giới, hai thế giới mà không thể đi cùng nhau.

Hàng rào kẽm hay sự ngăn cách hai thế giới

Hình ảnh hàng rào kẽm ngăn cách ngôi nhà của Bruno và trại tập trung đã mở ra những sự đối lập mạnh  mẽ về những mảng tối trong chiến tranh. Nếu phía bên này là nơi những kẻ hống hách mang trên mình những nòng súng, thì bên kia là những kẻ yếu thế Do thái, bị bắt giữ như những nô lệ, không còn biết đến ngày mai. Nhưng giữa hàng rào gai tưởng chừng cách biệt không thể chạm tới nhau, thì có một tình bạn trẻ thơ đã phá nát cái hàng rào dẻo dai ấy. Dưới con mắt của chúng, chiến tranh là điều quá khó khăn để hiểu. Shmuel luôn sợ hãi ngập ngừng khi nói đến những người lính, em căm hận họ nhưng không hiểu vì lý do gì mà gia đình em lại bị đối xử như vậy. Em bị đánh đập và luôn trong tình trạng đói ăn, nhưng lại rất vui khi được mỗi ngày nói chuyện với Bruno. Hình ảnh hàng rào không chỉ là hàng rào sắt ở trại tập trung mà còn là sự ngăn cách của giai cấp, tư tưởng. Đó là sự rào cản mà ngăn không cho những con người vô tội được sống bình đẳng. Hàng  rào ngăn cách chúng nhưng bằng cách nào đó, cả hai em đã xích lại gần nhau bằng tình yêu thương, không có những lý tưởng, không có những luật lệ, không hề có định nghĩa về Đức quốc xã. Chỉ đơn giản là hai đứa trẻ mong muốn được làm bạn với nhau như bao đứa trẻ trên đời này. Bruno đã vượt qua được rào cản giành lấy một tình bạn đáng quý, mặc cho sự đánh đổi là quá lớn.

Chiến tranh và những nỗi đau

• 

Chiến tranh để lại muôn vàn nỗi đau. Xuyên suốt câu chuyện là bức tranh về xã hội nước Đức trong thế chiến thứ hai, tất cả được kể dưới con mắt của cậu bé chín tuổi. Cách nhìn của trẻ thơ nó ngây ngô đến nỗi khiến những thực tế đau đớn trong cuộc chiến trở nên đáng sợ hơn lạ thường. Cuốn sách đã phần nào lên tiếng tố cáo những tội ác của Đức quốc xã đối với những người dân tộc Do thái. Một thời kì đen tối không có quyền bình đẳng, không có tình người, không có tình yêu.

Đoạn kết truyện gây ám ảnh người đọc, một cái kết đánh ngã những trái tim đang phải run lên vì những tội ác của đám người lính tai quái, man rợ. Bruno thực sự đã đi qua hàng rào kẽm bên kia để tìm cha của Shmuel, nhưng em không biết rằng ông ấy đã chết. Hai đứa trẻ ngồi cùng nhau trú mưa trong căn phòng chật kín những bộ quần áo sọc trắng đen, vẫn đang chờ khoảnh khắc được trở về nhà, nhưng chúng mãi không thể ngờ được rằng, đó là lần cuối cùng chúng nắm tay nhau.

Khi đọc truyện, đã có lúc tôi thấy Bruno sao yếu đuối đến vậy, tại sao không bảo vệ Shmuel, nhưng rốt cục thì điều đấy chẳng thể xảy ra. Trong bối cảnh lịch sử mà tất cả đều hô vang cái tên “ Đức quốc xã” như là sinh mệnh thì một đứa bé chín tuổi như em quả thực rất khó khăn để đi ngược lại những người xung quanh em. Em đã quen sống với sự bao bọc trước những sự thật khủng khiếp mà người lớn đang che dấu. Em chẳng thể làm gì ngoài việc sống như những đứa trẻ 9 tuổi mà thôi. Chẳng phải đau đớn hơn khi đứa trẻ chín tuổi phải hiểu đời như những người lớn luôn mang danh nghĩa yêu nước nhưng lại hành động ngược lại nhân nghĩa sao.

Không bom nổ, không pháo đì đùng giật gân, nhưng những gì “ Cậu bé mang Pyjama sọc” đã đánh động vào những phần xúc cảm nhất của bạn đọc, khơi gợi nên bao tình thương mà loài người đã đánh mất. Chiến tranh chưa bao giờ là đúng, đáng thương hơn những con người vô tội không có nổi một cuộc sống bình đẳng. Cuốn sách gây ám ảnh vào những giây phút cuối cùng, khi mà bạn không đối phó, những hình ảnh sẽ đọng lại và gây ra những tranh cãi trong tâm can. Tôi rất khuyên bạn đọc hãy đọc cuốn sách này, một tác phẩm quá ý nghĩa cho tất cả nhân loại.

Tác giả: Đồi táo gai

Bạn có thể tham khảo đặt mua tại đây: